Trésors de l'art.: Tamara de Lempicka

Tamara de Lempicka, polska malarka epoki art deco. Tamara Łempicka przyszła na świat jako Tamara Rosalia Gurwicz-Górska, jako córka Polki i Borysa Górskiego, znanego i wziętego adwokata . Od 1907 zaczęła symulować problemy zdrowotne i szantażem wymuszała coroczne wakacje we Włoszech oraz przeniesienie do szkoły w Lozannie. W trakcie owych wakacji, na które jeździła z babcią, zapoznała się ze sztuką renesansowych mistrzów, których obrazy oglądała we Florencji, Rzymie i Wenecji. Wpływ tych dzieł jest bardzo widoczny w dwóch pierwszych okresach twórczości Łempickiej. Przejawia się on w używanych przez nią czystych kolorach, dokładnym rysunku oraz draperiach oraz cieniach. W 1916 w Petersburgu poślubiła prawnika Tadeusza Łempickiego, który był synem bratanicy Cypriana Kamila Norwida. W tymże roku Tamara urodziła córkę Marię Krystynę (Kizette). Podczas rewolucji październikowej, jej mąż został aresztowany przez bolszewików. Żeby uwolnić męża Łempicka musiała spędzić noc ze szwedzkim konsulem, który następnie pomógł jej uciec z Rosji. Małżonkowie spotkali się ponownie w Kopenhadze.
Małżeństwo zamieszkało w Paryżu, jednak Tadeusz Łempicki nie mógł się otrząsnąć ze wspomnień z pobytu w więzieniu i nie był w stanie początkowo utrzymać rodziny, która żyła głównie z pomocy krewnych i uratowanych przed rewolucją dóbr. Aby móc się utrzymać Tamara zaczęła malować.Paryż lat dwudziestych był ku temu sprzyjającym miejscem: na ulicach pełno było malujących kobiet, w mieście emigrantów, którzy uciekli przed wojną, a emancypacja zdołała już przetrzeć kobietom pierwsze szlaki ku karierze, choć ich malarstwo wciąż traktowane było z dystansem.
Pomimo twierdzeń Tamary Łempickiej, iż w kwestii warsztatu jest samoukiem, przez pewien czas chodziła do pracowni Andre Lhote'a, kubisty o dość jednak konserwatywnym podejściu. Zrezygnowała dość szybko, z obawy, że się zmanieruje. Pierwszy raz jej prace zostały wystawione przez Salon d'Automne, w 1922, dzięki siostrze artystki Adriannie, która zasiadała w komisji dopuszczającej obrazy na wystawę. Malarstwo Tamary zostało jednak od razu zauważone i miało swój oddźwięk w prasie (min. w "Le Figaro" i "Le Seine et Marnais") Wkrótce też stała się sławna jako portrecistka Tamara de Lempicka. W tym czasie słynna była ze swoich romansów. Wpływ tych przeżyć w jej malarstwie jest bardzo widoczny- choćby w obrazie "Cztery akty". Jest to najbardziej kojarzony z Tamarą Łempicką okres jej twórczości - wyidealizowane portrety i akty o lekko kubicznych formach, o nasyconej gamie barwnej, zamknięte w sobie i bardzo estetyczne. Z tego okresu też pochodzi jej autoportret "Tamara w zielonym Bugatti" przeznaczony na okładkę czasopisma "Die Dame" i uważany za jeden z typowych obrazów art déco. Wobec rozwiązłego życia Tamary Tadeusz Łempicki w 1927 roku powrócił do Warszawy i zamieszkał z Ireną Spiess, z którą się później ożenił. Mimo błagań malarki, która trzykrotnie przyjeżdżała do Polski by powstrzymać męża, rozwód został ostatecznie zasądzony w 1931 roku. Od tego momentu Łempicka zaczyna chorować na depresję, a okresy jej szalonej aktywności twórczej przeplatają się z miesiącami podczas których nie wychodziła z łóżka. Na dodatek zaczynają się lata trzydzieste- czyli okres, gdy do władzy dochodzili w Europie kolejni nacjonaliści. Wyczulona po swoich przeżyciach z Rosji Tamara zaczęła wyczuwać zagrożenie, czego odbicie od razu dało się wyczuć w jej malarstwie. Dalej wysoko dopieszczone, stało się jednak bardziej naturalistyczne. Pojawiają się zmarszczki, brodawki i sękate dłonie o mocno zaznaczonych stawach – wynik jej narastającej fascynacji Durerem. W tym czasie ponownie wychodzi za mąż i wyjeżdża do Ameryki.
Na początku II wojny światowej przeniosła się do Beverly Hills w Kalifornii z drugim mężem, austriackim baronem Raoulem Kuffnerem. W 1943 przeprowadzili się do Nowego Jorku, gdzie malarka kontynuowała twórczość artystyczną w swoim charakterystycznym stylu. Prasa amerykańska nie traktowała jej jednak poważnie - skupiając się głównie na tworzonej przez nią samą wokół siebie historii - i przylepiła jej łatkę malującej pani domu. Jest to czas jej licznych eksperymentów, m.in z abstrakcją geometryczną, był to jednak niewiele znaczący epizod w jej twórczości. Wyznacznikiem trzeciego etapu jej malarstwa stała się szpachla- narzędzie przed impresjonizmem zupełnie pogardzane i używane co najwyżej do mieszania farb. Łempicka zaczęła tworzyć monochromatyczne obrazy w odcieniach beżu lub brązach. Były to obrazy o rozmytych konturach i bezpretensjonalnych tematach np. Praczka, Gołębie.
Po śmierci barona Kuffnera w 1962 przeniosła się do Houston w Teksasie. Jej nowe dzieła nie zostały dobrze przyjęte, toteż Tamara przyrzekła iż nigdy więcej nie wystawi swoich prac.
W 1978 przeniosła się do Cuernavaca,w Meksyku. W Polsce znajduje się kilkanaście jej obrazów, jednak nie są prezentowane publiczności. Obrazy Łempickiej były eksponowane w Polsce wyjątkowo rzadko m.in. na wystawie w warszawskiej Zachęcie w 1928 roku a także na Międzynarodowych Targach Poznańskich w 1929 roku. W 2008 roku Muzeum Narodowe w Warszawie (wystawa "Wyprawa w dwudziestolecie") wyeksponowało tylko jeden obraz Tamary Łempickiej "Kobieta na krześle" z 1927 roku.

Tamara de Lempicka peintre polonaise de l'epoque art deco. Tamara de Lempicka etait ne comme Tamara Rosalia Gurewicz-Górska, la fille de polonais Borys Górski, un bien connu et pris un avocat, 16 mai 1898 et décédée le 18 mars 1980 a Cuernavaca au Mexique, est la peintre polonaise la plus célèbre de la période Art déco. Brillante, belle et audacieuse, inclassable, mystérieuse et contradictoire, elle a fait de sa vie une succession de mises en scène très élaborées. Elle prône le luxe et la modernité. Elle aimait avant tout les fammes mais elle s'est mariée deux fois. Fille de Boris Gorski, un juif russe, et d'une mère polonaise, son enfance se passe dans un milieu aisé et cultivé entre Saint-Petersbourg, Varsovie et Lausanne. En 1914, elle est retenue par la guerre à Saint-Pétersbourg où elle s'inscrit à l'académie des Beaux-Arts. Elle épouse en 1916 Tadeusz Łempicki (1888-1951), un jeune avocat polonais. La Revolution d'Octobre bouleverse sa vie et après un détour par Copenhaque, elle gagne Paris où elle est recueillie par ses cousins qui l'ont précédée dans l'exil. Tamara commence alors avec beaucoup de ténacité une carrière de peintre.
En 1920 a l'Academie Ranson, elle reçoit l'enseignement de Maurice Denis et à l'Academie de la Grande Chaumiere celle d'Andre Lhote. C'est là qu'elle forge petit à petit son style qui, dans une synthèse inattendue de l'art maniériste de la Renaissance et du néo- cubisme, va coller parfaitement à son époque. L'envol de sa carrière coïncide avec sa première exposition personnelle à Milan en 1925.. C'est là qu'elle fait la connaissance de Gabriele D'Annunzio et de son entourage, aussi aristocratique qu'excentrique. De retour en France, elle participe pleinement à la vie artistique et mondaine parisienne où elle rencontre de nouveaux modèles : Andre Gide, Suzy Solidor, de riches industriels, des princes russes émigrés, etc. En 1928, elle installe sa maison-atelier au n^o 7 de la rue Mechain , dans le 14e arrondissement de Paris, conçue par l'architecte Robert Mallet-Stavens.
En 1929, appelée par Rufus Bush, un riche américain qui lui a commandé le portrait de sa fiancée, Tamara fait son premier voyage à New York. Outre le portrait de commande, elle exécutera sur place plusieurs tableaux, dont d'intéressantes études de gratte-ciel. Elle expose simultanément en Pologne (médaille de bronze à l'exposition internationale de Poznan), à Paris (dans quatre salons et à la galerie Colette Weil) et aux États-Unis (Carnegie Institute de Pittsburgh) ! Pour un peintre dont la production est relativement limitée, c'est un exploit.
Elle divorce en 1928 pour se remarier, en 1933, avec le baron Raoul Kuffner (décédé en 1962). Ce passage de l'état de comtesse à celui de baronne (Baroness Kuffner) coïncide avec une crise morale et artistique qui provoque un ralentissement de sa production. Fuyant les menaces de guerre, elle s'installe aux Etats-Unis en 1939 où elle fait trois expositions à New York et à San Francisco chez Paul Rheinardt et chez Julien Levy. Après-guerre, son œuvre tombe dans un profond oubli jusqu'à ce que la redécouverte de l'Art déco, dans les annees 1970, fasse ressurgir son nom.Madonna a rendu hommage à Tamara dans son clip vidéo Vogue ainsi que dans Open Your Heart avec la toile Andromède (L'Esclave).